پایاب چیست؟
پایاب کیش، دهلیز یا نقبی است كه در سطح زمین در كنار دهانه چاه قنات حفر با شیب تند و با استفاده از تعدادی پله به سطح آب جاری قنات در زیرزمین می رسد. هر چه عمق چاه بیشتر باشد، این نقب طولانی تر و تعداد پله های آن زیادتر می شود.
زاویه حفر دهلیز را طوری محاسبه می كنند كه آخرین پله پایاب به انتهای میله (چاه) قنات برسد تا از روشنایی نوری كه از دهانه چاه به سطح آب می تابد برای روشنایی محوطه پایاب استفاده شود. معمولا در اطراف آخرین پله محوطه ایجاد می شود كه در روزهای گرم تابستان، هوایی ملایم و دلپذیر دارد و برای استراحت از آن استفاده می شود.
پایاب کیش
پایاب كیش كه قدمتی دو هزارساله دارد در محلی در نزدیكی مجموعه درخت سبز قرار گرفته است. این محل در سال های اخیر به نحو زیبایی بازسازی شده و هم اكنون یكی از جاذبه های سیاحتی جزیره است كه تعداد زیادی از مسافران را به سوی خود میكشاند.
در این محل یك چایخانه و رستوران غذاهای سنتی ایرانی برای پذیرایی از گردشگران دایر گردیده است.
قنات های کیش
آن چیزی که قناتهای کیش را از قناتهای سایر نقاط ایران متمایز میکند، وضعیت شاخههای منشعب شده آن است. شاخههای منشعب این قناتها کاملا برعکس آن چیزی است که در قناتهای دیگر دیده می شود.
در قناتهای سایر نقاط ایران، شاخههای فرعی برای افزایش میزان آبدهی و گسترش منطقه آبگیر حفر میشوند و در نهایت همه شاخهها به کانال اصلی وصل شده و آب را به نقطه واحدی منتقل میکنند. اما قناتهای کیش از کانال اصلی منشا میگیرند که در منطقه آبدار حفرشده و سپس در پاییندست کانال اصلی به ۲ یا چند شاخه فرعی تقسیم شده که هرکدام بخشی از آب را به منطقه جداگانهای میرساندند.
از مجموعه قناتهای کیش برای مصرف آب آشامیدنی و کشاورزی استفاده میشد.
قدمت قنات کیش به بیش از ۲ هزار سال میرسد. آب شیرین و گوارای آن حاصل بارندگیهای فصلی بوده که نیاز ساکنان جزیره و همچنین کشتیهای عبوری خلیجفارس از طریق آن تامین میشد. تنها مسیر دسترسی به قناتهای قدیمی در کیش، پایابهای بود که مردم از طریق پلهها از سطح زمین به عمق ۱۴ متری میرفتند و آب مورد نیازشان را تامین میکردند.
هر قنات شامل دهانه، مظهر، هرنج، مجرای تونل، چاه، میله، خشکه کار، پایاب، آبده قنات، مادر چاه و پیشکار قنات است
ثبت ملی
رشته قناتهای حریره، بیوت سالم و باغو در کیش که قدمت آنها به دوره ایلخانی برمیگردد، اسفند سال 1402 در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
آدرس پایاب کیش: جزیره کیش، میدان المپیک، بلوار المپیک