لزوم استفاده از انرژي خورشيدي در كيش و فوايد آن
كيش سالانه با برخورداري از 3100 ساعت نور خورشيد به طور ميانگين ، يكي از مستعد ترين مناطق براي توليد انرژي خورشيدي است.
به گزارش روابط عمومي و امور بين الملل سازمان منطقه آزاد كيش، انرژی خورشید یکی از منابع عمده انرژی در منظومه شمسی میباشد كه طبق آخرین برآوردهای رسمی اعلام شده عمر این انرژی بیش از ۱۴میلیارد سال میباشد. در هر ثانیه ۲/۴میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل میشود. با توجه به وزن خورشید که حدود ۳۳۳هزار برابر وزن زمین است. این کره نورانی را میتوان بهعنوان منبع عظیم انرژی تا ۵میلیارد سال آینده به حساب آورد.
میزان دما در مرکز خورشید حدود ۱۰تا ۱۴میلیون درجه سانتیگراد میباشد که از سطح آن با حرارتی نزدیک به ۵۶۰۰درجه و به صورت امواج الکترو مغناطیسی در فضا منتشر میشود . زمین در فاصله ۱۵۰میلیون کیلومتری خورشید واقع است و ۸دقیقه و ۱۸ثانیه طول میکشد تا نور خورشید به زمین برسد. بنابراین سهم زمین در دریافت انرژی از خورشید میزان کمی از کل انرژی تابشی آن میباشد. سرمنشاء تمام اشکال مختلف انرژی های شناخته شده تاکنون شامل (سوختهای فسیلی ذخیره شده درزمین، انرژیهای بادی، آبشارها، امواج دریاها و…) موجود در کره زمین از خورشید میباشد.
با افزايش جمعيت و بهبود وضع معيشت، مصرف سرانه انرژي در حال بالا رفتن است. منبع انرژي تا به حال نفت و گاز(سوختهاي فسيلي) بوده و تا چند سال آينده هم همينطور خواهد بود. امروزه همه دنيا از آلودگي هايي كه مصرف سوختهاي فسيلي به بار ميآورد آگاه است. به طور كلي آلودگي آب، هوا و زمين، گرم شدن اتمسفر زمين در اثر توليد co2 و ديگر گازهاي گلخانهاي، سيل ها و خشكساليهاي بي سابقه در اثر گرمتر شدن اتمسفر زمين ازمضرات استفاده از سوختهاي فسيلي است بنابراين بايد به سمت استفاده ازمنابعي برويم كه توليدco2 كمتر شود، دراين ميان انرژي اتمي و انرژي خورشيدي دو منبع جايگزين هستند.
انرژی خورشید همانند سایر انرژیها بطور مستقیم یا غیر مستقیم میتواند به دیگر اشکال انرژی تبدیل شود، همانند گرما و الکتریسیته و…. لیکن موانعی شامل (ضعف علمی و تکنیکی در تبدیل، بعلت کمبود دانش و تجربه میدانی ، متغیر و متناوب بودن مقدار انرژی به دلیل تغییرات جوی و فصول سال و جهت تابش، محدوديت توزیع بسیار وسیع) موجب گردیده تا استفاده کمی از این انرژی شود.
استفاده ازمنابع عظیم انرژی خورشید برای تولید انرژی الکتریسته، استفاده دینامیکی، ایجاد گرمایش محوطهها و ساختمانها، خشک کردن تولیدات کشاورزی و تغییرات شیمیایی و….. دربسياري از كشورهاي مختلف جهانشروع شده است.
دو مساله بسيار مهم در اين زمينه، دائمي و قابل دسترس بودن اين انرژي در تمام قسمت هاي کره زمين است که مسلماً نسبت به فاصله از خط استوا و نحوه تابش خورشيد، مقدار آن متغير خواهد بود. همچنين اهميت کاهش آلودگي محيط زيست که امروزه يکي از دغدغه هاي مهم جوامع صنعتي دنياست و رايج شدن انرژي خورشيدي با اثرات منفي مصرف پايين تا حدودي مي تواند آينده روشني را براي محيط زيست دربر داشته باشد. تحقيقات دانشمندان در قرن هاي گذشته ثابت کرد تابش خورشيد بر سطح يک نيمه رسانا از جنسي خاص و عبور از آن، قابليت ايجاد جريان برق در آن را دارد. به طوري که هرچه بتوان سطح بيشتري از يک نيمه رسانا را در برابر نور مستقيم خورشيد قرار داد، انرژي الکتريکي بيشتري توليد مي شود .
اساس کار سلول هاي خورشيدي بر پايه همين مطلب است، هرچند به دليل چگالي انرژي کمي که اين سلول ها دارند، امروزه مشاهده مي شود که مراکز صنعتي بزرگي در سراسر جهان علاوه بر توليد؛ به بازطراحي سلول هاي خورشيدي براي دستيابي به بازدهي بالاتر مي پردازند.
طي سال هاي گذشته و با فراگير شدن اين ايده، نيروگاه هاي خورشيدي در قسمت هاي مختلف دنيا ساخته شدند. علاوه بر نيروگاه هاي خورشيدي، کاربردهاي انرژي خورشيدي در زمينه هاي ديگر علوم و صنايع موثر در زندگي روزمره به چشم مي خورد. در صنايع پيشرفته فضايي، سلول هاي خورشيدي نقش ثابت و تعيين کننده يي در ساخت فضاپيماها و ماهواره ها ايفا مي کنند. به طوري که امروزه تقريباً تمام ماهواره هاي ارسالي به فضا، انرژي الکتريکي مورد نياز خود را از نور خورشيد مي گيرند .
کاربردهاي عمومي تري نيز براي انرژي خورشيدي وجود دارد. به عنوان مثال برق مصرفي بسياري از واحدهاي صنعتي کوچک با ولتاژهاي نه چندان بالا نيز، از طريق آرايه هاي خورشيدي نصب شده در بام آنها تامين مي شود. همه ما ماشين حساب ها و ساعت هايي را که با نور خورشيد کار مي کنند، ديده ايم.
کاربردهاي فوق تنها نمونه هايي کوچک از مصارف انرژي خورشيدي است که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است و مسلماً با پيشرفت سريع فناوري هاي نو، ايده هاي نويني در کاربرد آن به عنوان منبع توليد انرژي و به مرور به عنوان اصلي ترين منبع توليد انرژي در جهان پيدا خواهد شد.
اما آنچه بايد به آن توجه داشت اينکه ايران، با مساحت وسيعي از مناطق بياباني و خشک که در معرض تابش شديد نور خورشيد قرار دارد، پتانسيل بسيار عظيمي در استفاده از انرژي رايگان خورشيدي دارد و بايد هرچه سريع تر نسبت به جايگزيني نيروگاه هاي سوخت فسيلي با نيروگاه هاي خورشيدي در کشور اقدام کرد و حتي در درازمدت با سرمايه گذاري روي اين انرژي، از مزيت هاي آن نسبت به نيروگاه هاي هسته يي بهره مند شد.
دركشورما جزيره كيش سالانه با برخورداري از 3100 ساعت نور خورشيد به طور ميانگين يكي از مستعد ترين مناطق براي توليد انرژي خورشيدي است و در اين ميان بواسطه جزيره بودن و عدم اتصال به برق سراسري اين نياز حس مي شود كه با بهره گيري از انرژي خورشيدي اين نقيصه را به نوعي جبران كند.
سازمان منطقه آزاد كيش براي آشنايي و تشويق مردم به استفاده از انرژي خورشيدي جهت توليد برق، اقدام به نصب آرايه هاي خورشيدي در بام آلاچيق هاي سواحل كيش كرده است كه بسيار مورد استقبال مردم قرار گرفته است.
تا کنون 40 آلاچیق در نوار ساحلی جزیره کیش نصب شده استکه روشنایی آنها در هنگام شب با بهره گیری از مبدل های کوچکی که بر بالای آنهاتعبیه شده و با استفاده ازانرژی خورشیدی ذخیره شده تامین می شود. استفاده از انرژی ها ی پاک و تجدید پذیر و صرفه جویی در مصرف برق از مهمترین مزایای این طرح است.
بیش از240آلاچیق در طرح ها و اندازه های مختلف و متنوع در سواحل کیش نصب شده است که به مرور زمان طرح انرژي خورشيدي در آنها پياده خواهد شد.
براي حمل و نقل نيز ميتوان از انرژي خورشيدي بهره گرفت. به اين ترتيب كه با استفاده از انرژي خورشيدي برق توليد كنيم و از برق حاصل در توليد هيدورژن استفاده كنيم (تا اينجا تكنولوژي مورد نياز موجود است). سپس از هيدروژن حاصل در پيلهاي سوختي بهره بگيريم. بازده پيلهاي سوختي حدود 85 درصد ميباشد و خروجي آنها آب است كه بر محيط زيست نيز هيچ اثر سوئي ندارد.
سازمان منطقه آزاد كيش به منظور حفظ محيط زيست و جلوگيري از آلودگي هوا و كاهش مصرف سوخت تسهيلات ويژه اي را براي ورود خودروهاي برقي و خورشيدي در نظر گرفته است.
اين سازمان براي ورود خودروهاي برقي و خورشيدي عوارض ورود دريافت نمي كند و براي پرداخت عوارض پلاك گذاري 70 درصد تخفيف و همچنين براي عوارض تردد سالانه 50 درصد تخفيف قائل مي شود.
همچنين اين سازمان مدت ماندگاري خودروهاي برقي و خورشيدي در جزيره كيش را 17 سال اعلام كرده است.
بنا بر اين گزارش، سازمان منطقه آزاد كيش در خصوص خودروهاي هيبريدي (در سیستم پیشرانه آنها یک موتور احتراق داخلی (معمولاً بنزینی) در کنار یک یا چند موتور الکتریکی قرار دارد) نيزعوارض ورود دريافت نمي كند و براي پرداخت عوارض پلاك گذاري 80 درصد تخفيف و همچنين براي عوارض تردد سالانه 50 درصد تخفيف در نظر گرفته است.
مسئولين و سياستگذاران كشور بايد نياز به انرژي خورشيدي را احساس كنند. در حال حاضر كشور ما منابع نفتي زيادي دارد و گاز طبيعي نيز تقريباً به همه شهرها رسيده است، شبكه برق هم كه داريم، بنابراين ميشود گفت نيازي به انرژي خورشيدي نيست. ولي همانطور كه گفته شد انرژي خورشيدي تنها راه جلوگيري از انهدام محيط زيست ميباشد.
نبود توجیه اقتصادی، نبود شناخت از انرژی های نو و مجهول ماندن مزایای آن براي مردم ومسئولان از دیگر موانع دستیابی به انرژی های نو است.
هر چند هزینه استفاده از انرژی خورشیدی بسیار بالاست، ولی امروزه در سیاست گذاری ها فقط هزینه سیستم های خورشیدی در نظر گرفته نمی شود، بلكه فواید حاصل از بكارگیری آنها، مانند كاهش آلودگی محیط زیست نیز مدنظر قرار می گیرد، با وجود تمام مسائلی كه مطرح می شود، می توان مناطقی از كشور را یافت كه استفاده از انرژی خورشیدی در آنها توجیه اقتصادی دارد. به عنوان نمونه، استفاده ازسلول های خورشیدی در مناطق دور دست رامی توان در عرض چند سال به قیمت روز رساند. با توجه به فناوری های موجود و وسعت استفاده از انرژی خورشیدی در دنیا، به نظر می آید در بخش هایی مانند گرمایش ساختمان ها، تولید آب گرم، طبخ غذا، خشك كن ها وآب شیرین كن ها، این انرژی می تواند با انرژی های رایج رقابت كند. تحقیقات انجام شده نشان می دهد كه درحال حاضر، ساخت نیروگاه های مستقل خورشیدی به صرفه نیست بلكه نیروگاه های چرخه تركیبی، همچون خورشیدی- گازی یا خورشیدی- بخاری بسیار اقتصادی خواهند بود كه در اين ميان سازمان منطقه آزاد كيش نيزبعنوان يكي از سازمانهاي پيشرو دربهره گيري از اين انرژي پاك دركشور ،از سرمايه گذاري در اين بخش ها استقبال مي كند.