جزیره مرجانی کیش زیباییهایش را مدیون مرجان هاست. بیایید از مرجان های دریایی (coral) بیشتر بدانیم.
مرجان چیست؟
در میان اقیانوسهای جهان یکی از غنی ترین فرم های تنوع زیستی را در ساختارهای زنده ای می یابیم که مرجان نام دارند. آبسنگهای مرجانی که به ظاهر شبیه صخره هایی بی جان می باشند، درواقع جوامع زنده ای هستند که تنوع بالای موجودات ساکن آنها را در کمتر اکوسیستمی می توان شاهد بود.
مرجان ها جانورانی گیاهی شكل و استوانه ای از رده كیسه تنان هستند و اغلب دسته جمعی زندگی می كنند. در بالای استوانه ، سر آن ها قرار دارد و در پایین، صفحه ای پهن وجود دارد كه به آن صفحه پایی می گویند. سلول های صفحه پایی موادی آهكی ترشح می كنند تا مرجان بر روی تخته سنگ ثابت نگه داشته شود. با ترشح این مواد، به تدریج پایه ای آهكی برای مرجان به وجود می آید. تجمع مرجان ها و ترشحات آهكی آنها، در طول دوران مختلف زمین شناسی در پیدایش جزیره كیش نقش داشته است.
جزایر مرجانی و جنگل های استوایی دارای بالاترین تنوع زیستی در اكوسیستم های جهان هستند.
این آبزیان حساس بویژه در مناطق گرمسیری جهان نقش بسیار مهمی را در پایداری و تداوم حیات اقیانوسها ایفا میکنند. همچنین آبسنگهای مرجانی نقش مهمی را در پایداری و پابرجائی جوامع محلی دارند. دربیش از 80 کشور درحال توسعه جهان جوامع محلی بی شماری ازنظر تامین مواد غذائی و کسب درآمد اقتصادی وابسته به آبسنگهای مرجانی می باشند .
دسته بندی مرجان ها
مرجان ها از جانوران آبزی هستند که در شاخه کینداریا و رده آنتوزوآ طبقه بندی میشود. مرجانها دو دسته اند: مرجانهای نرم و مرجانهای سخت.
مرجانها از اجزایی به نام پلیپس تشکیل شدهاند. پلیپسها در درون خود مایعی ژله مانند دارند. دهان مرجانها از اجزایی به نام تنـــــتیکلز تشکیل شده است که به وسیله آن پلـــــنکتونها را به دام میاندازد. مرجانها به دو طریق تقسیم سلولی و حرکت لاروها تولید مثل میکنند. مرجانها سیستم دفاعی و تهاجمی هم دارند. مرجانها زندگی همیارگونهای دارند. مرجانها تا جایی که مواد غذایی دارند رشد میکنند سپس رشد آنان متوقف گردیده و اجازه رشد به گونههای دیگری میدهند که فرصتهای غذایی مناسبتری دارند.
مرجانها ، سازندگان اصلی تشکیلات یا جزیرههای کوچک دریایی و تودههای سختی بوجود میآورند که قادر به مقاومت در برابر امواج کوبنده دریاها هستند. بسیاری از جانوران در میان مرجانها به سر میبرند. تولید مثل این پولیپها به صورت کلنیهای متراکم ، مرجانهای آهکی و تشکیلات مرجانی تولید میکنند. این جانوران به آبهای تا 20 درجه سانتیگراد یا گرمتر احتیاج دارند و از سطح تا اعماق 37 متر ، میان 28 درجه شمالی و 28 درجه جنوبی به سر میبرند. در اطراف فلوریدا و هند غربی و دریای مرجان هاوایی و فلیپین تا استرالیا و آفریقای شرقی فراوان هستند.
حقایقی درباره مرجانها
مرجان ها اكسیژن آب را تأمین مى كنند و موجب شفافیت آن مى شوند.
مرجانها فقط 1% از بستر دریاها را پوشش میدهند.
مرجانها 25% از تمام حیات دریا را در خود حفظ میكنند.
بسیاری ازانواع ماهیها در مرجانها زند گی میکنند.
هر کدام از مرجانها یک اکوسیستم کامل هستند.
در اقیانوس اطلس %15 مرجانها تجمع دارند که مجموعهای از 70 گونه مرجان میباشند . این مرجانها محل زندگی 500 نوع ماهی هستند.
اقیانوس هند و آرام شامل % 85 از ریفهای جهان با 700 نوع مرجان و 4000 گونه ماهی میباشند.
بیش از 80000 گونه حیاتی در مرجانها زندگی میکنند.
مرجانها 6/1 سواحل دریاها و خشکیها را محافظت میكنند ،مثلا : جزیره های کمارتفاع را در برابرخشم امواج و فرسایش دریاها محافظت مینمایند.
هر یک متر مربع مرجان از نظر اقتصادی برابر 47000 دلار میارزد.
بزرگترین صنعت توریست جهان با جذابیتهای طبیعی که 10% از کل صنعت توریست را پوشش میدهند.
از مرجانها جهت تولید داروهای ضد سرطان و جهت پیوند استخوان استفاده میگردد.
مرجانها به غیر از غذا یک مکان برای زندگی موجودات دریایی هستند.
این موجودات از قدیمیترین اکوسیستم زمین هستند و جوانترین مرجانها 18000 سال عمر دارند.
مرجانها گونهای از جاندارانند که نه گیاهند و نه جانور بلکه ماینرال نام دارند که از موادی به نام زوکسانتیلا تشکیل یافتهاند.
عوامل از بین برنده مرجان ها
به طور كلی مرجانها به نوسانات شرایط محیطی و به خصوص شوری، شفافیت آب، اكسیژن محلول و درجه حرارت بسیار حساس بوده و لذا دامنه تحمل كمی نسبت به شرایط محیطی دارند و به همین دلیل افزایش آلودگیهای مختلف در محیطهای دریایی، این اكوسیستم را سریعا دچار نابودی میكند. همچنین از عوامل تهدید کننده مرجانها میتوان موارد زیر را نام برد.
- لایروبی دریا و استحصال زمین
- آلودگی دریاها (فاضلاب-زباله- مواد نفتی)
- ساخت و ساز در سواحل,ماهیگیری بیش از حد و استفاده از روشهای مخرب صید
- گرم شدن زمین و آب شدن یخهای قطبی,شکاف لایه اوزون
نکاتی جهت جلوگیری از تخریب مرجان ها
- از دست زدن به مرجان ها اجتناب کنیم.
- از شکستن و یا تخریب آنها جلوگیری نماییم.
- از قایقرانی در مناطق مرجانی خودداری نماییم.
- در مناطق مرجانی ماهیگیری نماییم.
- در مناطق مرجانی لنگر نیاندازیم.
- در حین غواصی تجهیزات خود را در مکانهای مناسب قرار داده تا از برخورد آنها با مرجانها جلوگیری نماییم.