بازار فرانسه کیش

بازار فرانسه کیش نام مجموعه ای است که در سمت شمال شرقی جزیره واقع شده است. مجموعه بازار فرانسه جزو اولین بازارهای کیش به حساب می آید که تاریخ ساخت آن به قبل از انقلاب برمی گردد.

معماری این بازار تلفیقی از معماری سنتی و معماری مدرن جزیره می باشد. به لحاظ نوع معماری، این بازار با مجموعه کاخها، هتل شایان و دیگر سازه های شرکت مرکوری (سازنده مجموعه کاخ های دوره پهلوی در کیش) تناسب دارد.

بازار فرانسه بعد از اعلام منطقه آزاد کیش مجددا شروع به بازسازی و نوسازی تاسیسات خود کرد و در سال 1365 فعالیت خود را از سر گرفت. اما این فعالیت یک دهه بیشتر ادامه نداشت.

مساحت تقریبی آن حدود 3700 مترمربع میباشد. این بنا دارای دو بازوی اصلی در دو طبقه (زیرزمین و همکف) و 522 واحد تجاری، یک فضای اداری در قسمت شمالی و همچنین فضای باز به همراه رستوران می باشد. این مجموعه، برای استفاده گردشگران وقت بوده و اجناس موجود برای فروش عمدتا از برندهای اعیانی فرانسوی بوده ، به همین جهت نام این مجموعه بازار فرانسه میباشد.

این اثر با شماره 33067 در سال 1399 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

آشنایی با معماری بازار فرانسه کیش

بازار فرانسه کیش بنایی مربوط به دوره پهلوی دوم است که شکلی بومی‌سازی شده از معماری سنتی مناطق کویری ایران رو با توجه به اقلیم جزیره کیش نمایش می‌دهد. این معماری الهام‌گرفته از ساباط‌های شهرهای کویری ایران به ویژه بافت تاریخی شهر یزد است.

شیوه معماری معاصر کیش در دوره پهلوی

در دوران پهلوی دوم و در جزیره کیش، بناهای مختلفی با کاربری و مقیاس متفاوت با الگوی ویژه طراحی و اجرا شدند. برخی ویژگی های این نوع معماری و مهم تر از همه جنبه فرمی آن، در اولین برخورد، نگاه هر بیننده را به خود جلب می کند. این شیوه معماری در ایران منحصر به جزیره کیش می باشد. اکنون تعدادی از ساختمان های مربوط به آن دوره در این جزیره به یادگار مانده است که تمامی آن ها واجد ارزش هنری بوده و بی شک شایسته قرارگیری در فهرست میراث فرهنگی و ملی است. برای اطلاعات بیشتر عبارت شیوه معماری معاصر کیش در دوره پهلوی را جستجو کنید.

ساباط چیست؟

ساباط به گذرگاهی نیمه‏ پوشیده گفته می‌شه که کارکردهای گوناگونی دارد. یکی از مهمترین کارکردهای ساباط تعدیل هوا در فصول مختلف سال هست، به طوری که نیمه‌پوشیده بودن گذر در تابستون باعث خنک‌تر شدن و در زمستون باعث گرم‌تر شدن هوا می‌شه. فراموش نکنید که یه کارکرد دیگه ساباط استحکام‌بخشی به خانه‌های دو طرفش می باشد.

با مشاهده تصاویر انواع ساباط در ایران متوجه تشابه معماری فضای داخلی بازار فرانسه جزیره کیش با ساباط ایرانی می شوید. با این تفاوت که در ساختار معماری بازار فرانسه سقف و ورودی‌های گنبدی‌شکل به صورت ورودی‌هایی با زاویه ۴۵ درجه و مقطعی باز تغییر شکل پیدا کردند. این کار به منظور حرکت و جریان یافتن هوا بوده و مانع از تجمع گرما و رطوبت هوا در فضای گذر می‌شده است. چراکه پوشش گنبدی باعث می شود هوای شرجی داخل سازه حبس و همواره محیط گذر گرم و مرطوب و غیرقابل استفاده باشه.

در طراحی بازار فرانسه علاوه‌ بر ساباط یک الهام کوچک هم از معماری خانه ایرانی گرفته شده است. به این شکل که در مقابل هر غرفه فضای کوچکی برای نشستن یا ایستادن طراحی شده که نگاهی به پاگرد در دو طرف در ورودی خانه‌های سنتی ایرانی نیز دارد.

نمای بیرونی

از آنجا که سطح خارجی بازار فرانسه در تماس با محیط آزاد و تابش نور خورشید قرار دارد، طراحی آن به جای اینکه سه سطح تماس با محیط داشته باشد (یعنی دو دیوار کناری و سقف)، از دو سطح اریب استفاده شده است. به طوری که همیشه یکی از دو سطح دیوار بازار در مقابل تابش مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرد. از طلوع خورشید تا نیمروز سطح شرقی و از نیمروز تا غروب سطح غربی. این کار مانع از رسیدن نور مستقیم خورشید به داخل گذر بازار فرانسه می‌شود.

میراث فرهنگی

جزیره زیبای کیش در مجموع دارای هفت اثر ثبتی در فهرست آثار میراث فرهنگی بوده که شامل محوطه تاریخی حریره و شش بنای مسجد امیر (ع)، مسجد ماشه، کاخ مرجان، کاخ کیش الیت، بازار فرانسه و کاخ نخست وزیری است.

بازار فرانسه با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان شعبه ای از موزه ایران باستان و مجموعه کاخ نخست وزیری به عنوان موزه هنرهای معاصر کشور و کیش الیت نیز به عنوان بوتیک هتل و سایت موزه مردم شناسی فعالیت دارند.

• عکسهایی از بازار فرانسه