همزمان با هفتادمین سالگرد تاسیس موسسه موزههای ایران (ایکوم) از خانه بومیان کیش با دو شاخص توسعه مدیریت و روز جهانی موزه تقدیر شد .
مراسم بزرگداشت روز جهانی موزه با انتخاب برگزیدگان نهمین دوره انتخابات موزه برتر با حضور پروفسور هانس مارتین هینز رئیس ایکوم جهانی، رئیس ایکوم ارمنستان، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، معاون میراث فرهنگی چهارشنبه شب در موزه ملی ایران برگزار شد.
در این مراسم موزههای برتر سال 94 در بخشهای موزههای خصوصی و دولتی کوچک، موزههای دولتی متوسط و بزرگ معرفی شدند.
در بخش موزههای خصوصی کوچک در کنار سایر موزه ها ، از خانه بومیان کیش در دومین سال فعالیت خود با شاخص های توسعه مدیریت و روز جهانی موزه به عنوان موزه برتر گروه خصوصی تقدیر شد .
خانه بومیان یکی از جاذبه های ارزشمند در دل جزیره نیلگون کیش است که علاوه برمعرفی فرهنگ، تاریخ و شیوه زندگی بومیان این خطه در کنار سایر امکانات مدرن موجود در جزیره توانسته ظرفیتی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی باشد .
خانه مردم شناسی بومیان کیش واقع در محله سفین قدیم و در 200 متری بازار ماهی فروشان فعلی در مسیر کشتی یونانی واقع شده ، دارای قدمتی 200 ساله است که با سبک معماری بومی بنا شده و برای بومیان این منطقه دارای ارزش و جایگاه ویژه ای است.
در سال 93 مجوزهای لازم برای تبدیل این مکان به خانه مردم شناسی بومیان از سازمان منطقه آزاد کیش اخذ شد و تمامی اتاق ها و فضاها با حفظ معماری سنتی و با استفاده از مصالح بومی و بر اساس سبک زندگی بومیان کیش در 80 سال پیش باززنده سازی شد.
صاحب اصلی این خانه مرحوم حاج عبدالله شاهین التراثی تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگترین لنج های بادبانی آن زمان است که در نجاری و لنج سازی مهارت زیادی داشت ، این خانه از سه نسل پیش به وی ارث رسیده بود. بسیاری از بومیان قدیمی کیش و اهالی روستای تاریخی سفین خواندن قرآن را از این خانه فرا گرفته اند ، به همین دلیل این مکان برای آنها از اهمیت و ارزش زیادی برخوردار است و مردم همواره از صاحب اصلی خانه به نیکی یاد می کنند.
این خانه 15 اتاق دارد که شامل اتاق مهمان مردان، اتاق زمستانی و تابستانی ، انبار خرما و محل گرفتن شیره خرما، آشپزخانه، اتاق خواب، اتاق میهمان زنان، مکتب خانه وحجله است .
در این خانه وسایل قدیمی که در گذشته بومیان برای صید مروارید و ماهی از ان استفاده می کردند می توان به دیین وسیله ای برای جمع آوری صدف ، گفیه قرقره چوبی بادبان ، محفظه قطب نما ، گرگور یا تله ماهی حبل ( طناب هایی از جنس الیاف خرما یا نارگیل) ، سالیه توردایره ای شکل ، ،حصا الغوص ( سنگ غواصی) اشاره کرد .
همچنین در این خانه می توان از ابزاری چون مدخنه ( وسیله چوبی مخروطی شکل برای خوشبو کردن لباس) ، بیشتخته ( صندوق قفل دار ) ،طوس الگماش (کاسه های کوچک فلزی برای اندازه گیری و قیمت گذاری مروارید ) نام برد.
نمایش فیلم های مستند فرهنگ و معیشت بومیان ، مراسم عروسی ، صید ماهی و مروارید ، آداب و رسوم ،عکس گرفتن گردشگران با لباس محلی در حجله عروس و دیگر قسمتهای خانه ،وجود فضایی جهت پذیرایی از گردشگران با خرما ، شیرینی محلی و قهوه عربی از جمله اقداماتی است که در این خانه برای میهمانان انجام می شود.
این خانه سال گذشته نیز در روز جهانی موزه ها و هفته میراث فرهنگی دربخش موزه های خصوصی و درشاخصه تلاش برای بقا به عنوان موزه برتر معرفی شد .
۲۹ اردیبهشت [ 18 May ] مصادف است با «روز جهانی موزه» و میراث فرهنگی .